Biografie
Professor W A Landman


Inhoudsopgawe
Opleidingsinrigtings
Laerskool
Olifantsfontein
(Deel 1)
Laerskool
Olifantsfontein
(Deel 2)
Afrikaans Hoër
Seunskool
Normaalkollege
Pretoria
Laerskool
Witfield
(Deel 1)
Laerskool
Witfield
(Deel 2)
Laerskool
Louis Leipoldt
(Deel 1)
Laerskool
Louis Leipoldt
(Deel 2)
Hoërskool
Goedehoop
Laerskool
Fleur
Hoërskool
Lyttelton
(Deel 1)
Hoërskool
Lyttelton
(Deel 2)
Universiteit van
Port Elizabeth
Die Universiteit van
Suid-Afrika
Tegniese Kollege
Verwoerdburg
(Deel 1)
Tegniese Kollege
Verwoerdburg
(Deel 2)
Universiteit
Vista
Onderwyskollege vir
Verdere Opleiding
Universiteit van
Pretoria
(Deel 1)
Universiteit van
Pretoria
(Deel 2)
Universiteit van
Pretoria
(Deel 3)
Universiteit van
Pretoria
(Deel 4)


HOOFSTUK 12
DEEL 1

VERBINTENIS MET TEGNIESE KOLLEGE
VERWOERDBURG/CENTURION KOLLEGE

1980 - 1993

Inhoudsopgawe

  1. INLEIDEND
  2. AANSTELLING AS LID VAN BESTUURSLIGGAAM 1980
  3. KOLLEGEGESKIEDENIS TOT 1990
  4. KOLLEGEGESKIEDENIS VANAF 1990
  5. VOORWOORD JAARVERSLAG 1995
  6. BOODSKAP: PROF WA LANDMAN VOORSITTER VAN DIE KOLLEGE VANAF 1981
  7. ERETOEKENNING VIR DIE BEVORDERING VAN TEGNIESE ONDERWYS
  8. GELIEFDE PROFESSOR GROET NA 12 JAAR
  9. GELEENTHEIDSPREKER : MERIETEPLEGTIGHEID 1994
  10. KOLLEGE OPEN SAAL
  11. DANKIE-SÊ
  12. JUBILEUMBLAD : TEGNIESE KOLLEGE VERWOERDBURG : 1988
  13. REKENAARSENTRUM : 1996
  14. REKTORSTROFEE : 1999


VERBINTENIS MET TEGNIESE KOLLEGE
VERWOERDBURG/CENTURION KOLLEGE

1980 - 1993

  1. INLEIDEND

    My verbintenis aan die Tegniese Kollege Verwoerdburg/Centurion Kollege was 'n 12 jaar lidmaatskap van die Kollegeraad en ook optrede as Voorsitter. Gedurende die 12 jaar is geen vergadering van die Raad misgeloop nie en is pogings aangewend om vanuit opvoedkundige perspektief 'n bydrae te maak. Slegs een vergadering van die Studieraad is nie bygewoon nie. Op die Studieraad is gepoog om 'n aandeel te neem aan kurrikulumontwikkeling (formeel en nie-formeel).

  2. AANSTELLING : 1980

    Departement van Nasionale Opvoeding

    30 Mei 1980

    Prof W A Landman
    Krugerlaan 88
    VERWOERDBURG
    0140

    Geagte prof Landman

    AANSTELLING AS LID VAN DIE BESTUURSLIGGAAM : SA WEERMAG TEGNIESE INSTITUUT, VERWOERDBURG

    In opdrag moet ek u meedeel dat Sy Edele TNH Janson, Minister van Nasionale Opvoeding, u as lid van die Bestuursliggaam van die bogenoemde Instituut vir die tydperk eindigende 30 April 1982 aangestel het.

    Daar word vertrou dat u die aanstelling sal aanvaar. Dit sal waardeer word indien u die Hoof van die Instituut so gou doenlik van u besluit sal verwittig.

    Die uwe

    L P NAUDÉ
    DIREKTEUR-GENERAAL : NASIONALE OPVOEDING

  3. KOLLEGEGESKIEDENIS TOT 1990

    Die opleidingsbeleid van die ou Unie Verdedigingsmag het tot die ontstaan van die Kollege gelei.

    Gedurende die vroeë en middel 1930's is jong manne vir 1 jaar in die Spesiale Diensbataljon (SDB) vir militêre opleiding opgeneem. Hierdie opleidingstelsel het tot 'n mate 'n oplossing gebied vir die grootskaalse werkloosheid wat geheers het danksy die nagevolge van die depressiejare.

    Teen die einde van 1936 is SDB-lede toegelaat om, na 6 maande militêre opleiding, permanent aan te sluit by die Unie Verdedigingsmag (veral die Lugmag) onderhewig aan 'n kontraksluiting van 7 jaar. Daar is toe 'n aanvang geneem om hierdie vrywilligers in al die moontlike ambagsdissiplines intensiewe basiese opleiding te gee. Hierdie basiese opleiding het ook as 'n metode gedien om die aanleg van die vakleerlinge te toets en om hulle sodoende in die ambag waarvoor hulle die beste aanleg getoon het, verder op te lei vir die verskillende eenhede van die Verdedigingsmag.

    Die Unie Verdedigingsmag het reeds gou besef dat die ontwikkeling van elke lid tot sy volle potensiaal, met die klem op volle paraatheid ooreenkomstig die behoeftes van die Verdedigingsmag, deeglike opleiding verg. In hierdie gees het die Verdedigingsmag, ten spyte van 'n geldgebrek veroorsaak deur die depressiejare, sy vakleerlinge deeglik opgelei en laat oplei.

    In 1937 rig die Verdedigingsmag 'n versoek tot die Pretoriase Tegniese Kollege om onderwysers na Roberts Heights te stuur om klas te gee aangesien die Verdedigingsmag velerlei probleme ondervind het met vragmotors, parkering en die vervoer van die vakleerlinge na die middestad van Pretoria. Die Verdedigingsmag sou die nodige lesinglokale voorsien.

    Hierdie versoek van die Verdedigingsmag is toegestaan. Bykomstige leerkragte is deur die Kollege aangestel wat onder beheer van mnr R A Powell begin onderrig gee het vir die destydse Skool vir Tegniese Opleiding wat gestig is as deel van die ou 'Aircraft and Artillery Depot'. Laasgenoemde was toe onder die bevel van Luitenant-kolonel (later brigadier) H C Daniel. Die Skool vir Tegniese Opleiding was onder bevel van kaptein (later luitenant-kolonel) R H (Bob) Preller.

    Met die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog in September 1939 is daar gevoel dat die enger militêre onderrig en die groter getalle lede wat opleiding vir oorlogvoering moes ontvang, genoegsaam rede is dat die burgerlike element van die Skool vir Tegniese Opleiding met 'n suiwer militêre organisasie vervang moes word. Die Skool vir Tegniese Opleiding is in Oktober 1939 omskep in 'n militêre eenheid. Mobilisasie van Verdedigingsmaglede is begin en die aanbied van teoretiese klasse word in November 1939 gestaak.

    Na die vredesverklaring aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog in 1945, demobilisasie van Verdedigingsmaglede en die terugkeer na 'normale' toestande, is van die onbenutte militêre geboue te TEK-basis, Verwoerdburg, vir die Pretoriase Tegniese Kollege beskikbaar gestel om voort te gaan met die onderrig wat in November 1939 gestaak is. Meeste van die onbenutte geboue was opslaangeboue van sink wat as woonkwartiere vir die 'Women's Auxilliary Forces (WAF's), gedien het. Die perseel is gedoop tot die Suid-Afrikaanse Weermag Basiese Opleidingsentrum. Tans is die Kollege nog steeds op dieselfde perseel en word bykans al die ou bestaande baksteen- en opslaangeboue ook nog steeds gebruik.

    In 1947 het die SA Weermag 'n ooreenkoms met die Pretoriase Tegniese Kollege aangegaan om ook praktiese werkwinkelopleiding vir hulle te behartig. Die opleiding word steeds vandag verskaf. Nadat organisatoriese probleme uitgestryk is, is mnr George Wood as die eerste departementshoof aangestel aangesien die SAW Basiese Opleidingsentrum op daardie stadium 'n volwaardige departement van die Pretoriase Tegniese Kollege was.

    Mnr Wood is opgevolg deur mnr Freddy Meerkotter, wat op sy beurt deur mnr Bob Setterfield opgevolg is. Na mnr Setterfield het mnr Ted Chase die beheer uitgeoefen totdat mnr C V van Breda as departementshoof aangestel is. Selfs op hierdie stadium was mnr Van Breda se pos as departementshoof ondergeskik aan 'n hoof van etlike departemente van die Pretoriase Tegniese Kollege. Mnr JLC (Leon) du Plessis, later Adjunk-direkteur van die Technikon Pretoria, was die verantwoordelike hoof van die SAW Basiese Opleidingsentrum sedert die vroeë 1950's tot en met sy aftrede.

    Uitbreidings by die SAW Basiese Opleidingsentrum het in die laat 1950's so toegeneem dat mnr M P Moll as die eerste Visehoof aangestel is. Hy was aanvanklik vir sowel die teoretiese onderrig as die werkwinkelopleiding verantwoordelik. In 1975 is mnr Moll tot Adjunkhoof bevorder, 'n pos wat hy beklee het tot sy skielike afsterwe op 17 Maart 1981.

    In die begin van 1965 is mnr Neil Smuts aangestel as die eerste Visehoof vir werkwinkelopleiding. In 1968 word mnr Smuts bevorder tot 'n superintendent van onderwys by die Transvaalse Onderwysdepartement. Mnr Smuts is deur mnr F J (Frik) Potgieter, self 'n oud staandemaglid, opgevolg. Mnr Frik Potgieter het na bykans 30 jaar diens aan die Kollege as Adjunkprinsipaal (Werkwinkelopleiding: Motorafdeling) afgetree. In sy tydperk het hy ook etlike maande gewaardeerde diens as waarnemende Prinsipaal verrig.

    In die 1960's onderneem die Opleidingsentrum gevorderde opleiding wat die naam Basiese Opleidingsentrum onvanpas maak. Gevolglik is die naam SAW Basiese Opleidingsentrum verander na die SAW Tegniese Opleidingsinstituut.

    Die Pretoriase Tegniese Kollege het self naamsveranderinge ondergaan na die Pretoriase Kollege vir Gevorderde Tegniese Onderwys en later, met die implementering van die Wet op Technikons, na die Technikon Pretoria. Omdat die Wet op Technikons slegs voorsiening gemaak het vir tersiêre opleiding en die opleiding wat aan die Kollege gegee is buite hierdie wet geval het, moes daar 'n skeiding tussen die Technikon en die SAW Tegniese Opleidingsinstituut kom. Gedurende 1977 en 1978 is die nodige voorbereiding gedoen om die SAW Tegniese Opleidingsinstituut, toe nog 'n departement van die Technikon Pretoria, aan die Departement van Nasionale Opvoeding, later bekend as die Departement van Onderwys en Kultuur, Administrasie Volksraad en tans, die Departement van Onderwys en Kultuurdienste (ex Administrasie Volksraad) oor te dra. Mnr van Breda het die grootste deel van hierdie voorbereiding tot oorname meegemaak totdat ook hy op 16 Mei 1978 skielik oorlede is.

    Op 1 Mei 1979 ontvang een van die grootste departemente van die Technikon Pretoria "outonome" status en is die SAW Tegniese Opleidingsinstituut begrawe en die SAW Tegniese Instituut met 'n eie Instituutraad gebore. Vlootkaptein (later admiraal) Ray Eberlein was die eerste Instituutraad voorsitter. Hy is later deur brig H Keyser opgevolg.

    Met die inwerkingtreding en toepassing van nuwe departementele beleid, word die SAW Tegniese Instituut herdoop na die Tegniese Kollege Verwoerdburg, met as eerste prinsipaal, mnr J Smit, wat op 1 Januarie 1980 aangestel is. Onder sy bekwame leiding het die Kollege uitgebrei tot een van die grootste tegniese kolleges in die land wat nie net teoretiese tegniese onderrig en werkwinkelopleiding aanbied nie, maar ook seniorsertifikaat-, sekretariële en sakestudiekursusse, asook 'n wye verskeidenheid nie-formele beroepsgerigte en verrykingskursusse wat uitermate goed deur die gemeenskap van Verwoerdburg (nou Centurion) ondersteun word. Prof W A Landman, belese en wêreldbekende opvoedkundige en voormalige hoof van die Departement Fundamentele Pedagogiek aan die Universiteit van Pretoria, asook 'n bekende, beminde en jarelange inwoner van Centurion is as die eerste voorsitter van die Kollegeraad verkies.

  4. KOLLEGEGESKIEDENIS VANAF 1990

    1990

    • Eerste keer dat 'n dame op die Kollegeraad aangestel word.

    • 8 Goue horlosies vir 30 jaar ononderbroke diens en 11 sertifikate vir 20 jaar getroue diens word deur die KVA aan personeel van die Kollege uitgereik.

    • Kollege word oopgestel vir alle rasse.

    • Daar word daadwerklik begin om beroepsonderrig aan die kollege te bemark.

    • Daar word op gestruktureerde basis begin met personeelontwikkelings-programme.

    • 'n Student, mnr Hano du Bruyn, ontvang 'n Eskom Merietetoekenning vir akademiese prestasie van mnr Dirk Talma, Streekbestuurder van Eskom: Transvaal. 'n Tjek van R500.00 is ook by die geleentheid aan hom oorhandig. Dit is die eerste keer dat 'n student van die Kollege 'n Eskom merietetoekenning otnvang.

    1991

    • Na toestemming van DOK (Departement Onderwys en Kultuur) af ontvang is, begin die Kollege met 'n Sakestudie-afdeling. Ongeveer 60 studente, vanaf N1 tot N4 word ingeskryf.

    • 'n Student van die Sakestudie-afdeling wen die Nasionale Tikolimpiade kompetisie wat deur Kaapstad Kollege georganiseer is.

    • Die Kollege neem deel aan die Mej Tegniese Kollege kompetisie en 'n Sakestudiestudent van die Kollege wen die titel op die Witwatersrandse Streekskompetisie en dring deur na die finaal wat in Port Elizabeth gehou is.

    • Tydens 'n landswye Nasionale Vaardigheidskompetisie behaal werkwinkelstudente 'n eerste en tweede plek. Ongelukkig, as gevolg van die sanksieveldtog teen die RSA, kon die studente nie aan die Internasionale Vaardigheidskompetisie gaan deelneem nie. Hulle kon wel die kompetisie as waarnemers bywoon.

    1992
    • Vir die eerste keer word studiebeurse aan studente toegeken nadat die Kollegeraad 'n bedrag vir hierdie doel goedgekeur het.

    1993

    • Die Skole vir Meganiese en Elektriese Ingenieurswese van die Technikon Pretoria akkrediteer die Kollege se praktiese werkwinkelopleiding nadat die werkwinkels se opleidingsprogramme- en fasiliteite geëvalueer is en dit bevind is dat dit aan hul vereistes voldoen vir ervaringsopleiding van hul studentetegnici.

    • As gevolg van 'n herstrukturering van die Sakestudie-onderrigprogramme word die N1 tot N3 semesterkursusse geleidelik uitgefaseer en deur 'n Nasionale Intermediêre Sertifikaat en 'n Nasionale Senior Sertifikaat kursusse vervang. Nuwe vakke soos Sake-Afrikaans en Sake-Engels sien die lig.

    • By 'n Spesiale Kollegeraadsvergadering deel die Hoofdirekteur, Naskoolse Onderwys aan die DOK die Kollegeraad mee dat DOK nie verantwoordelik kan wees vir praktiese werkwinkelopleiding nie en dat dit die taak van die werkgewer is. Dit het daartoe gelei dat etlike werkwinkelpersoneel gerasionaliseer is. Meeste van die personeel is egter dadelik sonder diensonderbreking deur die Kollegeraad in diens geneem na 'n samewerkings-ooreenkoms tussen die Kollege en die voormalige SAW gesluit is.

    • Danksy mnr Geert Kuit, 'n senior lektor van die Kollege, ontwikkel die Kollege sy eie rekenaarstelsel om in die volgende behoeftes van die Kollege te voorsien: Studente-administrasie; Finansies; Voorraadinventarisbeheer; Magasynbeheer; Begrotingsbeheer en Boekverkopebeheer. Hierdie stelsels word voortdurend opgegradeer.

    1994

    • Na goedkeuring deur die Kollegeraad, word die Kollege se eerste skakelbeampte, mnr James Galloway, aangestel. Reeds gou bewerkstellig hy etlike donasies vir die Kollege, neem aan loopbaanuitstallings deel en bemark hy die Kollege intensief.

    • Die hulp van landskapargitekte word ingeroep om 'n meesterplan vir kampusontwikkeling vir die hele kollegeterrein op te stel. Alle opgraderings van geboue/terrein, nuwe uitbreidings ens, sal voortaan geskied ooreenkomstig die meesterplan.

    • DOK ken 'n pos van assistent-direkteur aan die Kollege toe. Mnr D D Groenewald word in die pos aangestel met die huishoudelike benaming van Registrateur.

    • Danksy die Skakelbeampte, word 'n baie suksesvolle Werkgewersdag georganiseer. Dit gaan voortaan 'n jaarlikse instelling wees.

    • As gevolg van rasionalisering van werkwinkellokale, word enkele werkwinkels omskep in lesinglokale, 'n kollegesaal, 'n onthaalsaal en 'n kombuisfasiliteit. Laasgenoemde word gebruik vir kollegefunksies en die aanbied van kursusse in onthaalkuns en spyseniering.

    • Praktiese werkwinkelopleiding in die meganiese en motorafdelings word deur die Opvoedkundige en Opleidingsraad vir die Metaal- en Ingenieursnywerhede geakkrediteer.

    • Drie 'blik-klaskamers' wat dateer van voor die Tweede Wêreldoorlog word gesloop en die terrein waarop hulle gestaan het word voorberei vir die eerste vier moderne argitekontwerpte lesingkamers, een waarvan as 'n bykomstige rekenaarlokaal ontwikkel sal word.

    • Nuwe onderrigprogramme in die Sakestudies-afdeling word in werking gestel en die verwerwing van 'n Nasionale Diploma in Sakestudies word vir die eerste keer 'n werklikheid. Dit bring mee dat 'n student wat 'n N6-sertifikaat verwerf en daarna 18 maande toepaslike werkondervinding opdoen aansoek kan doen om die uitreiking van 'n diploma.

    • Onthaalkuns as onderrigaanbieding word op die Nasionale Intermediêre Sertifikaat-vlak geïmplementeer en studente ontvang hul praktiese opleiding in 'n moderne nuwe kombuislokaal wat met 14 elektriese stowe, 'n koelkamer ens toegerus is. Die lokaal was ook voorheen as werkwinkel gebruik.

    1995

    • Op 1 September 1995 word die naam van die Kollege amptelik verander na Centurion Kollege/College.

    • Op 15 September 1995 vier die Kollege op luisterryke wyse sy 50ste bestaansjaar op die huidige perseel in die kollegesaal. Meningsvormers vanuit die gemeenskap is op 'n ete trakteer en Janita Claassen het as gaskunstenaar opgetree.

    • Op 22 September 1995 stig die studente van die Sakestudie-afdeling 'n Sakestudies Studentekomitee wat na die belange van alle Sakestudiestudente omsien. Hierdie komitee vervang nie die werksaamhede van die Studenteraad nie.

    • 'n Krieketspan van die Kollege word vir die eerste keer ingeskryf om ligakrieket in die 'Harlequins Night Leaque' te speel.

    • Donasies en skenkings van ongeveer R260 000.00 word ontvang.

    • Nuwe programstrukture word in die Sakestudie-afdeling infaseer, naamlik Nasionale Sertifikate in Bemarkingsbestuur, Finansiële Bestuur, Bestuursassistente en die Inleidende N4 sertifikaat.

    • Die verwerwing van 'n Nasionale Diploma in Sakestudies word 'n realiteit.

    • Mej Anri Schuurman, Mej Tegniese Kollege Verwoerdburg, verower die titel, Mej Tegniese Kollege - Gauteng Streek.

    1996

    • In Maart word die praktiese opleiding, soos in die motorwerkwinkel verskaf, deur die Motor Nywerheid Opleidingsraad geakkrediteer.

    • Die aanvang van bouwerk op die volgende 5 lesingkamers plus 2 administrasiekantore met uitstallokaal en 'n fokuspunt ooreenkomstig die meesterplan.

    • Celeste Maré, N6 student in Sakestudies, word aangewys as Mej Centurion Kollege 1996. Sy dring deur na die Gauteng Streekkompetisie waar sy aangewys word as die naaswenner.

    Na Verwoerdburg, Deel 2