Professor W A Landman
|
|||||
|
1. 2.
|
|
Stel van relevante vrae is 'n hermeneutiese handeling aangesien dit 'n besondere wyse van interpretasie is.
|
DIE OUTOBIOGRAFIESE TEKS
Hermeneutiese fenomenologie beklemtoon die waarde van individuele biografieë (wat ook dagboeke insluit) as vorm van situasie-analise, dus van biografiese momente wat beleef is deur unieke individue. Persoonlike eksistensie van een individu of van 'n klein groepie geselekteerde individue word geëksploreer sodat handelinge (situasies) begryp kan word in terme van die betekenis wat die ervaringe van besondere enkelinge het. Dit vereis 'n helder beskrywing van tersaaklike ervaring, gepaard met betekenisvolle interpretasie en beoordeling wat 'n uitvloeisel is van 'n intensiewe ontmoeting tussen die persoon wat wil begryp en een of ander verskynsel (gebeure) (Landman, 1985:Hoofstuk twee).
KRITIESE INSIDENTE-TEGNIEK (Flanagan)
Die krities-insident-tegniek is 'n metode vir die bestudering van gedraginge. Observasies van handelinge in situasies wat òf natuurlik òf oorwegend natuurlik is, word gemaak en hiervan word afleidings oor die betrokke persone (populasie) gemaak (Gouws et al., 1979:165). Travers (1964:265-266) sê dat die krities-insident-tegniek van Flanagan in essensie 'n observasiemetode is wat egter ook van die waarnemer verwag om te beoordeel wat waargeneem moet word en wat nie.
Flanagan het 'n prosedure wat hy monadiese analise noem, toegepas op die gegewens wat ingesamel is. Monadiese analises is persoongesentreerd. Elke individu word intensief bestudeer en so word kritiese faktore wat 'n persoon se wyse van lewe beïnvloed, aan die lig gebring. Subjektivisme word uitgeskakel deurdat onafhanklike waarnemrs en beoordelaars betrek word.
Dié tegniek is hermeneuties in sy beklemtoning van gedraginge, observasie van handelinge in situasies, persoongesentreerdheid, beoordeling (d.w.s. interpretasie), wyses van lewe.
HERMENEUTIESE NAVORSENDE PEDAGOGIEKDENKE
Die metodiese sin wat die fenomenologie as hermeneutiek vir navorsing het, is daarin geleë dat die fenomenologiese beskrywing uitleg of interpretasie is en dit maak deel uit van probleemoplossing (Heidegger, 1963:37-38). Die fenomenologie van die menslike-in-die-wêreld-wees is hermeneutiek (uitlegkunde). Dit is 'n uitleg van die wese van die menslike daar-wees, d.w.s. 'n wesensanalise van sy eksistensie. Die deelnemers aan die opvoedingsituasie eksisteer daar as stigters van opvoedingsverhoudinge. Die opvoeder roep die pedagogiese essensies tot teenwoordigheid. Daardie essensies wat die pedagogiese is, kom vir verwerkliking tot verskyning. Die fenomenologiese navorsende aan-die-lig-bring van wat en hoe hierdie essensies is, is om die pedagogiese begrypbaar te maak, om die sin daarvan uit te lê. Dit is fenomenologies-hermeneutiese navorsende arbeid om sodanige essensies van die pedagogiese aan die lig te bring. Die pedagoog begryp hierdie essensies en dié kennis stel hom in staat om dit tot verskyning vir verwerkliking op te roep as sy antwoord op die appél tot steungewing deur die kind. Fenomenologiese navorsende denkarbeid is dus hermeneutiese arbeid, want wie fenomenologies te werk gaan, het as doel begryping en begrypbaarmaking (Betti, 1962:5-11). Fenomenologiese hermeneutiek is 'n uitlegkunde wat begrypingskunde (Rutt:393-415) is. Dit is 'n aan-die-lig-bring van die werklike essensies van die pedagogiese. Hierdie aan-die-lig-bring (ook deur navorsing) is dan hermeneutika (uitleg). Wanneer verder verduidelik word wat dié essensies beteken, is dit 'n uitbreiding van die uitleg en dit is interpretasie.
Die pedagogiese essensies word fenomenologies aan die lig gebring en word dan begryp as strukture wat die pedagogiese laat syn, d.w.s. moontlikheidsvoorwaardes is vir 'n outentieke teenwoordigheidstelling van die pedagogiese. Deur fenomenologies te soek na die essensies van sodanige strukture wat as pedagogiese essensies begryp word, is 'n uitbreiding van die begryping en uitbreiding van die begryping is uitleg (Heidegger, 1963:148). Hierdie uitbreiding van die begryping is dan in die eerste plek om die essensies van die pedagogiese aan die lig te bring, maar tweedens is dit 'n verduideliking van waartoe dié werklike essensies dien (Heidegger, 1963:149-151). Die uitleg is dus 'n beskrywing van die essensies waaruit blyk wat dit beteken as iets pedagogies is. Wanneer die neemhandeling byvoorbeeld as essensie van pedagogiese aanvaarding aan die lig gebring word, moet verduidelik word dat die neemhandeling dien tot 'n verwydering van verte tussen opvoeder en kind sodat pedagogiese ontmoeting kan gedy.
Die fenomenologies-hermeneutiese uitleg is 'n nadere bepaling van wat pedagogiese werklik essensieel is deur in die opvoedingswerklikheid self vas te stel waartoe sodanige essensie dien, met ander woorde wat die outentieke pedagogiese betekenis daarvan is. Dié essensies word dan begryp as iets, byvoorbeeld as iets wat moontlikheidvoorwaarde is vir die stig van opvoedingsverhoudinge en iets wat moontlikheidsvoorwaarde is vir 'n duursame opvoederlike aanspreeklikheid. Dit is duidelik dat daar in die pedagogiekdenke as wetenskaplike (resp. navorsende) denke telkens by die fenomenologie as wetenskaplik-aanvullende moment die hermeneutiek moet bykom. Sonder die begrypende en beskrywende medewerking van die hermeneutiek is die beoefening van die Pedagogiek as vorm van wetenskap onvolledig.
Die waartoe-dien-vraag is 'n besondere hermeneutiese vraag: van elke sinvolle saak (aangeleentheid) wat ter sake is (in 'n bepaalde situasie), word die volgende gevra: Waartoe dien die verwerkliking daarvan? Of: Wat is die sin van die verwerkliking daarvan?
Die interpretasie-gesprek moet deurspek wees van hermeneutiese vrae.
VERWYSINGS
Anderson, T. 1990. A psychodynamic approach to the teaching of writing: the hermeneutic dialogue. Teaching of Psychology, 17(4):18-22.
Atkinds, E. 1988. Refraiming curriculum theory in terms of interpretations and practice: a hermeneutical approach. Journal of Curriculum Studies, 20(5):437-448.
Benediktsson, D. 1989. Hermeneutics: dimensions towards LIS thinking. Library and Information Science Research, 11(3):201-234.
Betti, E. 1962. Die Hermeneutik. Tübingen. J.C.B. Mohr.
Brandhorst, A.R. 1989. Critical thinking: schemata versus skills. Theory and Research in Social Education, 17(3):196-209.
Burgess, R.G. 1983. Field Research: Source Book and Field Manual. London. Allen & Unwin.
Burgess, R.G. 1985. Strategies of Educational Research. Qualitiative Methods. London. Falmer.
Cheng, K-H. 1987. Beyond truth and method: on misreading Gadamer's praxical hermeneutics. Quarterly Journal of Speech, 73:183-199.
Collin, A & Young, R.A. 1988. Career development and hermeneutical inquiry Part II: undertaking hermeneutical research. Canadian Journal of Counseling, 22(4):191-201.
Deist, F.E. 1990. Die herkoms van die begrip hermeneutiek en sy verskillende betekenisse. Studiegids. Ou Testament OTA301-U. Pretoria. Universiteit van Suid-Afrika.
Desilet, G. 1991. Heidegger and Derrida: the conflict between hermeneutics and deconstrucktion in the context of rhetorical and communication theory. Quarterly Journal of Speech, 77(2):152-175.
Frör, K. 1967. Biblische Hermeneutik. Dritte Auflage. München. Kaiser Verlag.
Good, C.V. 1973. Dictionary of Education. Third Edition. New York. McGraw-Hill.
Gouws, L.A. e.a. 1979. Psigologie-woordeboek. Johannesburg. McGraw-Hill.
Heidegger, M. 1963. Sein und Zeit. 18de druk. Tübingen. Niemeyer.
Landman, W.A. (Red). 1975. Denkwyses in die Opvoedkunde. Pretoria. N.G. Kerkboekhandel.
Landman, W.A. 1985. Fundamentele Pedagogiek en Kurrikulumstudie. Pretoria. N.G. Kerkboekhandel.
McBrien, P.J. 1990. Conversation: a discipline for studying and teaching Sunday lectionary. Religious Education, 85(3):424-435.
McPeck, J.E. 1981. Critical Thinking and Education. Oxford. Robertson.
Sax, G. 1979. Foundations of Educational Research. New Jersey. Prentice- Hall.
Schubert, W.H. 1988. Reconceptualizing and the matter of paradigms. Journal of Teacher Education, 40(1):27-32.
Shipman, M. 1985. Educational Research: principles, policies and practices. London. Falmer.
Slavin, R.C. 1984. Research Methods in Education. A practical guide. New Jersey. Prentice-Hall.
Smith, J.K. & Blase, J. 1991. From empiricism to hermeneutics: educational leadership as a practical and moral activity. Journal of Educational Administration, 29(1):6-21.
Travers, R.M.W. 1964. An Introduction to Educational Research. Second Edition. New York. MacMillan.
Tuckman, P.W. 1978. Conducting Educational Research. New York. Jovanovich.
Verma, G.K. & Beard, R.M. 1981. What is Educational Research? Perspectives on Techniques of Research. Aldershot. Gower.
Walizer, M.H. & Wiener, P.L. 1978. Research Methods and Analysis. Searching for Relationships. New York. Harper & Row.
Wiersma, W. 1985. Research Methods in Education. An Introduction. Third Edition. Boston. Allyn and Bacon.
Young, R.A. & Collin, A. 1988. Career development and hermeneutical inquiry Part I: The framework of a hermeneutical approach. Canadian Journal of Counseling, 22(3):153-161.