|
Aardrykskunde Afrikaans Bedryfsekonomie/Ekonomie/Rekeningkunde Biologie Bybelkunde/Godsdiensonderrig Engels Geskiedenis Kuns Latyn Liggaamlike Opvoeding Mediasentrum Naaldwerk/Kleding/Huisvlyt Natuur- en Skeikunde Voorligting Wiskunde |
21 4 7 3 14 6 1 2 5 1 2 8 2 19 |
Die vraelyste wat terug ontvang is, is redelik verteenwoordigend van die vakke wat aan 'n Hoërskool aangebied word.
|
|
Minder as een jaar
2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar |
32 26 13 9 3 |
Die rede waarom slegs vraelyste gegee is aan onderwysers(esse) met vyf jaar en minder ervaring, is omdat daar van die veronderstelling uitgegaan is dat hulle die beste sal onthou wat tydens die opleidingsjare gebeur het.
|
|
|
Afrikaans Bedryfsekonomie/Ekonomie/Rekeningkunde Biologie Bybelkunde/Godsdiensonderrig Engels Geskiedenis Kuns Latyn Liggaamlike Opvoeding Mediasentrum Naaldwerk/Kleding/Huisvlyt Natuur- en Skeikunde Voorligting Wiskunde |
13 1 3 3 12 3 1 1 4 0 1 3 1 5 |
8 3 4 0 2 3 0 1 5 1 1 5 1 14 |
TOTAAL |
|
|
Die invullers is dus min of meer gelykop verdeel ten aansien van hulle sienswyse oor die noodsaaklikheid van skoolgerigtheid al dan nie. Opvallende verskille word aangetref by Engels waar skoolgerigtheid veel te wense laat en Wiskunde waar blykbaar tevredenheid heers met die huidige toedrag van sake.
Onderwysers wat "ja" geantwoord het (53 uit 100) gee te kenne dat graadvakopleiding nie toereikend skoolgerig is nie. Die onderwysers met "nee" antwoorde (47 uit 100) is van mening dat dit nie nodig is dat graadvak opleiding skoolgerig hoef te wees nie.
Die volgende antwoorde is betekenisvol.
6.1
Daar kan miskien ook 'n aanvang geneem word met skoolbesoek (desnoods ongekontroleerd) vir kort tydperke voordat derdejaarlesings (indien moontlik, selfs voor die tweede studiejaar se aanvang) begin, wat dan opgevolg kan word deur een lesing per week vakdidaktiek wat as bywoningskursus georganiseer kan word.
'n Ander oplossing is, dat gedurende die Opvoedkunde-studie hetsy in die geïntegreerde graadkursusse (Ed-studie) of tydens die studie vir die Hoër Onderwysdiploma, kursusse so gestruktureer word dat meer kontaktyd toegeken word aan skoolgerigtheid veral in die vorm van vakdidaktiekstudie.
Verder sal al die opvoedkunde-dissiplines hulle skoolgerigtheid moet opskerp met 'n sterk sinkronisering van teorie en praktyk. Vir 'n onderwysgraad kan dit wat so pas gestel is, makliker georganiseer word. Die professionele komponent van die vierjarige graadvak-opleiding kan dan naas 'n sterk aksent op vakdidaktiekopleiding, temas bevat soos Fundamentele Pedagogiek en lesgee, Didaktiese Pedagogiek en lesgee, Psigopedagogiek en lesgee, ens.
6.2
Opmerking:
Ten aansien van hierdie stelling, kan die volgende gestel word:
6.2.1
6.2.2
6.2.3
6.2.4
6.2.5
'n Voordeel van 'n saamwees met "ander" studente, is dat die onderwysstudent kan baat by kommunikasie met studente wat vir ander professies opgelei word (wat ook later deel sal wees van die ouergemeenskap waarin by sal moet funksioneer). Hy kry ook geleentheid om aan daardie studente te toon van welke stoffasie onderwysstudente is. Die aanvaarding van onderwys as professie word hierdeur gedien. Weer eens is dit die vakdidaktiekstudie wat gapings kan vul, indien genoegsaam kontaktyd daarvoor toegestaan word soos dit die geval behoort te wees vir die studie wat onderneem word vir 'n onderwysgraad. Hier word verwys na die gaping tussen teorie (insluitende akademie) en praktyk (as skoolhou).
Die verwysing na kontaktyd (tussen dosent en student) is belangrik, want indien toereikende tydsbesteding tydens die vakdidaktiekopleiding kan geskied, kan die meeste gapings uitgeskakel word. In die verband is die volgende opmerking van 'n onderwyser betekenisvol: "Om binne die bestek van een jaar didaktiese opleiding dit wil sê HOD (nagraads) te beleef, is te kort en nie diepgaande genoeg nie". Met hierdie bewering sal ook die meeste opleiers saamstem. Die volgende vraag kan gevra word: Lê die oplossing nie in die uiteindelike afskaffing van die HOD (Nagraadse) kursus nie en die instelling van 'n onderwysgraad vir daardie onderwysstudente wat graadstudie wil ondemeem nie? Gepaard hiermee moet al die vakdidaktieke aangebied word deur dosente met die nodige akademiese agtergrond en onderwyservaring in die Fakulteit Opvoedkunde en nie in die akademiese departemente nie. Daar bestaan egter akademiese departemente waarvan die dosente oor sinvolle onderwyservaring en selfs nagraadse opvoedkunde-kwalifikasies beskik. In hierdie Departemente word waardevolle werk verrig. Die jurisdiksie ook hierdie dosente se vakdidaktiese bedrywighede moet (in oorleg met die betrokke departementshoof) by die Fakulteit Opvoedkunde berus.
6.3
Opmerking:
Die algemeen vormende waarde van graadvakstudie kan nie ontken word nie. Dit gee aan die onderwyser 'n bruikbare verwysingsraamwerk wat deur blote skoolgerigtheid verswak kan word. Die eie aard van die vak bepaal in 'n betekenisvolle mate die wyse van onderrig daarvan en kennis hiervan kan net baat by graadvakstudie wat omvangryke (en meer diepgaande) is as blote skoolgerigtheid. Aan die ander kant kan die aangeleentheid tot sy reg kom as met skoolgerigtheid nie bedoel word dat graadvakstudie sal bestaan uit die studie (hoofsaaklik) van skoolhandboeke nie, maar dat die inhoude wat vir skoolhoudoeleindes geselekteer word, intensief as graadvakinhoud bestudeer sal word. In hierdie stelling lê ook 'n gevaar opgesluit: dit kan daartoe lei dat noodsaaklike vernuwing wat 'n betekenisvolle komponent van graadvakstudie is aan bande gelê kan word. 'n Verdere gevaar is dat die onderwyser sal stagneer om uiteindelik nie veel meer sal "weet" as sy leerlinge nie. Hierdie gevare kan egter grootliks uitgeskakel word deurdat kundige universiteitspersoneel dien op kurrikulumkomitees van die onderwysdepartemente en die instelling van 'n akademies en professioneel aanvaarbare onderwysgraad.
6.4
Opmerking:
Die gevaar van enge skoolgerigtheid is daarin geleë dat minder soepelheid daardeur bewerkstellig kan word. Dit is juis kenmerkend van die onderwyser wat oor 'n graadvakstudie-verwysingsraamwerk beskik, dat met groter gemak "vreemde" en selfs krisissituasie hanteer sal kan word. Wat soepelheid betref, kan vakdidaktiekstudie as verskerpte studie van skoolvakinhoude, egter ook 'n betekenisvolle bydrae lewer. Hierdie bydrae kan betekenisvol versterk word tydens die studie vir 'n onderwysgraad.
6.5
Opmerking:
Die indruk moet nie gewek word dat graadvakstudie grootliks niks met die skool to make bet nie. Onderwerpe (temas) met skoolbetekenis word tydens graadvakstudie indringend behandel en verseker deeglike agtergrondkennis wat kan dien as onontbeerlike verwysingsraamwerk. Hierdie onderwerpe (inhoude) kan dan ook dien as bruikbare eksemplare aan die hand waarvan die intelligente onderwyser die onderrig van ander onderwerpe wat nie tydens die graadvakstudie behandel is nie, kan beplan en uitvoer. Basiese beginsels onderliggend aan 'n vak verskil ook nie op die verskillende vlakke (bv. universiteit en skool) waarop dit behandel word nie. Die vakdidaktiese hantering daarvan verskil egter. Gesinkroniseerde vak- en vakdidaktiese opleiding soos dit moontlik word in die studie vir 'n onderwysgraad, is moontlik die oplossing.
|
|
|
Afrikaans Bedryfsekonomie/Ekonomie/Rekeningkunde Biologie Bybelkunde/Godsdiensonderrig Engels Geskiedenis Kuns Latyn Liggaamlike Opvoeding Mediasentrum Naaldwerk/Kleding/Huisvlyt Natuur- en Skeikunde Voorligting Wiskunde |
13 3 4 1 6 4 0 2 2 1 3 3 2 13 |
8 1 3 2 8 2 1 0 2 0 0 5 0 6 |
TOTAAL |
|
|
'n Groter aantal onderwysers (60 uit 100) is tevrede met die skoolgerigtheid van die vakdidaktiekopleiding as die wat reken dat die vakdidaktiekopleiding nie ter sake genoeg is nie (40 uit 100). Wanneer daar egter gelet word op die primêre doel van vakdidaktiekstudie, naamlik om skoolgerig te wees, is die 40% invullers wat leemtes ervaar, hoog genoeg om 'n mens bekommerd te maak. 'n Duidelike tevredenheid word opgemerk by Afrikaans en Wiskunde en 'n opmerkbare ontevredenheid by Engels en moontlik ook Natuur- en Skeikunde.
Onderwysers wat "ja" geantwoord het (60 uit 100) is tevrede dat die vakdidaktiekstudie toereikende voorbereiding vir die praktiserende onderwyser is. Onderwysers wat "nee" geantwoord het (40 uit 100), reken dat die vakdidaktiekstudie ontoereikende voorbereiding bied om te praktiseer as onderwyser. Die volgende antwoorde is betekenisvol.
8.1
Opmerking:
Hierdie antwoord is 'n goeie weergawe van die stellings wat gemaak is deur onderwysers wat tevrede is met die vakdidaktiekopleiding wat hulle gehad het. Hulle het waardering vir twee aangeleenthede:
Die vraag is of hierdie saak nie verder versterk kan word by die aanbieding van 'n egte onderwysgraad onder jurisdiksie van die Fakulteit Opvoedkunde nie en of 'n proeftydperk nie as sinvolle opleidingsafronding sal kan dien nie.
Albei hierdie aangeleenthede verg intensiewe navorsing veral ten aansien van die implikasies van die aanvaarding daarvan.
8.2
Hierdie antwoord is kenmerkend van die "ontevredenes". Onderwysers wat hierdie tipe van stelling maak, kwalifiseer dit met die volgende motiverings:
Opmerking:
Leemtes waaraan vakdidaktiekdosente veral aandag sat moet gee, is:
Die vraag is of hierdie leemtes nie doeltreffend uitgeskakel sal kan word deur die instelling van 'n Fakulteit Opvoedkunde beheerde onderwysgraad en 'n afrondende proeftydperk nie?
Die huidige graadvakopleiding en vakdidaktiekopleiding van onderwysstudente bevat veel positiewe komponente. Hiervan spreek onder andere die groot aantal onderwysers wat verklaar het dat hulle kans sien om self die mas op te kom met hulle vakonderwys, te wete 70 uit 100 teenoor 30 uit 100 wat nie daarvoor kans sien nie. Die vraag is of hierdie 70% se "mas opkom" nie versterk kan word nie, indien 'n afrondende proeftydperk ingestel word nie, regverdig navorsing. Sal so 'n tydperk daartoe kan bydra dat die 30% ook by magte sal word om met hulle vakonderwys te slaag indien hulle 'n proeftydperk kan deurgemaak het, is 'n vraag wat deur navorsing toereikend beantwoord sal kan word.
Uit hierdie ondersoek blyk ondubbelsinnig dat dit die moeite sal loon om navorsende ondersoek in te stel na die moontlikheid en sin van 'n proeftydperk as komponent van die onderwysersopleiding.
'n Verdere vraag is of sinvolle versterking van onderwyserwees nie kan kom deur die instelling van 'n onderwysgraad vir persone wat kans sien om graadstudie met die oog daarop om praktiserende onderwysers te word, nie. Die volgende sake in hierdie verband verg navorsing:
Interessantheidshalwe word in die volgende tabel die getalle gegee van die onderwysers wat geantwoord het of hulle kans sien om "self" die mas op te kom met hulle vakonderwys of nie (Vraag 4).
|
|
|
Afrikaans Bedryfsekonomie/Ekonomie/Rekeningkunde Biologie Bybelkunde/Godsdiensonderrig Engels Geskiedenis Kuns Latyn Liggaamlike Opvoeding Mediasentrum Naaldwerk/Kleding/Huisvlyt Natuur- en Skeikunde Voorligting Wiskunde |
13 4 6 9 4 1 2 4 1 2 5 1 15 |
8 0 1 3 5 2 0 0 1 0 0 3 1 4 |
TOTAAL |
|
|
Uit hierdie tabel blyk onder andere dat die opleiding veral in Afrikaans, Biologie en Wiskunde hoog aangeslaan word.
Dat die Suid-Afrikaanse Onderwysersraad versoek word om intensiewe navorsing te onderneem gemik op die totale problematiek van